Property:טײַטשט (אידיש)
פון היימישע אידישע ווערטערבוך
זהו מאפיין מסוג Text.
א
[[אן]] [[אאזיס]] [[איז]] [[א]] [[שטח]] [[אין]] [[מיט|מיטן]] [[א]] [[מידבר]] [[וואס]] [[האט]] [[אין]] [[זיך]] [[א]] [[מקור]] [[פון]] [[וואסער]] ([[ווי]] [[למשל]] [[א]] [[קוואל]]), [[זיין]] [[לאנדשאפט]] [[איז]] [[זייער]] [[אנזען|אנגעזען]] [[אין]] [[דער]] [[מידברד|מידברדיגער]] [[סביבה]]. +
[[לופט]] פונעם [[וועלט]] +
[[אויג|אויגן]] [[זענען]] [[די]] [[ארגאן|אָרגאַנען]] [[פון|פונעם]] [[מענטש]] [[אדער]] [[בעל חי]] [[וואס]] [[קענען|קען]] [[זען|זעהן]] [[דורך]] [[דערשפירן]] [[ליכטיגקייט]]. +
[[ווען]] [[דו]] [[אריינלייגן|לייגסט אריין]] [[צופיל]] [[פרעשור]] [[דערינען]] [[און]] ס'[[קראכן|קראכט]] [[פון]] [[אינעווייניג]] [[אויף]] [[ארויס]]. +
[[איין]] [[מאל]] +
[[ער]] [[דארפן|דארף]] [[שטענדיג]] [[זיין]] [[אומבאנוצט]] [[פאר]] [[סיי ווער]] [[עס]] [[וועל|וועט]] [[אים]] [[דארפן]] [[צוהילף]] +
[[רוסלאנד]] [[קען]] [[זיי]] [[אונטערהאלטן]] [[אפשר]], [[אבער]] [[פארמאכן]] די [[אויג|אויגן]] צו [[ערלויבן]] די [[איזרעיל|איזרעיליס]] [[באבמאדירן]] [[איראנע]] [[ציל|צילן]] אין סיריע יעדע שני וחמישי. +
קומען נאך עפעס +
אוקראַיִנע (אוקראיניש: Україна "אוקראַײִנאַ", רוסיש: Украина "אוקראַיִנאַ") איז אַ [[לאנד]] אין [[מזרח אײראפע]]. +
[[אן]] [[אטענטאט]] [[איז]] [[אן]] [[אויסגעפלאנט|אויסגעפלאנטער]] [[איבערפאל]] [[צו]] [[דער'הרג'ענען]] [[עמיצער|עמיצן]] [[מיט]] [[פאליטיש|פאליטישע]] [[כוונה|כוונות]] [[און]] [[עס]] [[געלונגען|געלונגט]] [[נישט]]. [[ווען]] [[מ]]'[[זוכן|זוכט]] [[צו]] [[מארדן]] [[א]] [[פרעזידענט]], [[א]] [[פרעמיער מיניסטער]], [[א]] [[פאליטיש|פאליטישער]] [[פיגור]] - [[אבער]] [[עס]] [[דורכפאלען|פאלט דורך]], [[איז]] [[עס]] [[אן]] '[[אטענטאט]]'.
[[דאס]] [[ווארט]] '[[אטענטאט]]' [[ווערן|ווערט]] [[נוצן|גענוצט]] [[אויך]] [[ווי]] [[אן]] [[עקוויוואלענט]] [[צו]] [[א]] [[געלונגען|געלונגענעם]] [[דורכפירן|דורכגעפירטן]] [[פאליטישע]] [[מארד]]. +
[[ציילן]] [[שטים|שטימעס]] [[נאכאמאל]] ([[זיכער]] [[צו]] [[מאכן]]) [[וואס]] [[זיין|זענען]] [[שוין]] [[ציילן|געציילט]] [[ווערן|געווארן]]. +
איין (1) איז דער [[ערשט|ערשטער]] [[נאטירליך|נאטירליכער]] [[נומער]] וואס [[קומען|קומט]] נאכן [[נול]] און פארן [[צוויי]]. +
פאראורטייל אקעגן עפעס וואס איז נישט צו אלעמען גלייך +
[[צוויי]] [[טאג|טעג]] [[פאר]] [[היינט]]. +
[[אינטעליגענץ]] [[איז]] [[די]] [[אייגנשאפט]] [[פון]] [[שכל]] [[וואס]] [[אנטהאלטן|אנטהאלט]] [[אין]] [[זיך]] [[אסאך]] [[פארבינדען|פארבונדענע]] [[מעגליכקייטן|מעגליכקייטן]], [[ווי]] [[די]] [[מעגליכקייט]] [[פאר]] [[סברה]], [[פלאן]], [[שליכטן]] [[פראבלעם|פראבלעמען]], [[טראכטן]] [[אבסטראקטיש]], [[באגרייפן]] [[איידיע]] [[און]] [[שפראך]], [[און]] [[לערנען]]. +
[[די]] [[פעולה]] [[פון]] [[אינפארסירן]] [[געזעץ]]. +
[[אישות]] [[איז]] [[דער]] [[ענין]] [[פון]] [[צוויי]] [[מענטש|מענטשן]], א [[מאנצביל]] און א [[פרוי]], [[וואס]] [[לעבן]] [[צוזאמען]] [[אינטימיש]] [[אלס]] [[מאן]] און [[ווייב]] [[דורך]] [[א]] [[חתונה]] [[צערעמאניע]]. +
אן אליגארך איז אן עושר אדיר, וועלכער איז גלייכצייטיג א [[גבר]] [[אלים]]. [[אפטמאל]] [[מיינען|מיינט]] דאס א [[רוסיש|רוסישער]] [[גביר]] נאכן [[צוזאמענפאל]] פון [[קאמוניזם]]. +
[[אמביציע]] [[איז]] די '[[רוח]]' [[וואס]] [[שטופפ|שטופט]] דעם [[מענטש]] צו [[דערגרייכן]] [[זיין|זיינע]] [[ציל|צילן]]. +
[[ווען]] א [[צושטאנד]] [[אדער]] א [[טויש]] איז די [[סיבה]] [[פון]] א [[געוויס|געוויסע]] [[פעולה]] [[וואס]] האט דאס [[גורם זיין|גורם געווען]]. +
[[ארבעט]] [[איז]] [[דער]] [[וועג]] [[וויאזוי]] [[מענטש|מענטשן]] [[פארנומען זיין|זענען פארנומען]] [[אנהאלטן|אנצוהאלטן]] [[און]] [[מאכן]] [[א]] [[לעבן]] [[צו]] [[דורך]] [[פארדינען]] [[געלט]] [[אדער]] [[סתם]] [[אונטערהאלטן זיך|זיך אונטערהאלטן]] [[צו]] [[אנהאלטן]] [[דאס]] [[לעבן]]. +
[[אן]] [[ארגאן]] [[איז]] [[איין]] [[אפטייל]] [[פון]] [[א]] [[קערפער]] [[וואס]] [[טון|טוט]] [[צאמשטעלן]] [[א]] [[פעולה]] [[אז]] [[דער]] [[קערפער]] [[באנוצן זיך|באנוצט זיך]] [[דערמיט]]. +
[[אן]] [[ארכיטעקט|אַרכיטעקט]] [[איז]] [[איינער]] [[וואס]] [[פלאנעווען|פלאנעוועט]] [[געביידעס]] [[און]] [[שאפן|שאפט]] [[פלאן|פלענער]] [[וואס]] [[ער]] [[איבערגעבן|גיבט איבער]] [[צו]] [[א]] [[בוימייסטער]]. +
[[די]] [[ארמיי]] [[איז]] [[א]] [[ארגאניזאציע]] [[וואס]] [[פארבאנדן|פארבאנדט]] [[אלע]] [[קעמפער|קעמפערס]] [[אין]] [[א]] [[מדינה]], [[אן]] [[ארמיי]] [[איז]] [[אונטערבייגן|אונטערגעבויגן]] [[צו]] [[דער]] [[רעגירונג]] [[און]] [[צו]] [[איר|אירע]] [[געזעץ|געזעצן]]. +
ארץ ישראל איז א [[שטח]] [[לאנד]] אינעם [[מיטל מזרח]] וואס דער אייבערשטער האט געגעבן פאר די אידן +
ב
''[[באאובאכטער]]'' [[מיינען|מיינט]] [[ווען]] [[איינער]] [[פארקוקן|קוקט פאר]] [[א]] [[צורך]], [[דאס]] [[קוקן]] [[איז]] [[נוגע]] [[למעשה]], [[במילא]] [[קוקן|קוקט]] [[ער]] [[מיט]] [[מער]] [[דייקנות]], [[און]] [[ער]] [[אנאליזירן|אנאליזירט]] [[די]] [[סצענע]]. +
באדראען [[איז]] [[ווען]] [[מען]] [[לייגן|לייגט]] א [[מענטש]] אין [[געפאר]], און דער [[מענטש]] [[אויסשטיין|שטייט אויס]] א [[דראונג]]. +
[[ווען]] מ’[[באליידיגן|באליידיגט]] א [[צווייטער|צווייטן]] [[מאכן|מאכט]] [[מען]] [[יענער|יענעם]] [[ליידן]] +
א בוכשטאַב [[זיין|איז]] [[אן]] [[עלעמענט]] [[פון]] [[אן]] [[אלפאבעט]] (די [[אידיש|אידישע]] בוכשטאבן זענען די א, ב, ג..) זענען [[אויף]] דעם [[באזירן|באזירט]]. עס איז פון דעם [[צאמגעשטעלט]] [[ווארט|ווערטער]] [[כדי]] [[צו]] [[קענען]] [[פארשטיין]]. +
ביאטעכנאלאגיע איז א [[טעכנאלאגיע]] וואס [[אויסניצן|ניצט אויס]] [[לעבעדיג|לעבעדיגע]] [[ארגאניזם|ארגאניזמען]]. +
[[ביישאוער]] [[מיינען|מיינט]] [[איינער]] [[וואס]] [[צוקוקן|קוקט צו]] [[א]] [[שאו]], [[און]] מ'[[האט]] [[עס]] [[מיטהאלטן|מיטגעהאלטן]] [[לייוו]]. +
[[א]] [[ביליאן|ביליאָן]] [[איז]] [[דער]] [[נומער]] 1,000,000,000, ד.ה. א [[טויזנט]] [[מיליאן]] +
[[בירגערשאפט]] [[איז]] [[די]] [[פארבינדונג]] [[פון]] [[א]] [[מענטש]] [[מיט]] [[זיין]] [[שטאט|שטאַט]]. +
א בלאַט [[איז]] אן [[ארגאן]] [[פון]] א [[פלאנץ]] [[וואס]] [[איבערוואקסן|וואקסט איבער]] דער [[ערד]], [[און]] [[זיין]] [[עיקר]] [[צוועק]] איז [[אבסארבירן]] [[ליכט]] אינעם [[פראצעס]] [[פון]] [[פאטאסינטעז]]. [[א]] [[וואקסנדיג|וואקסנדיגער]] [[בלאט]] איז [[באהעפטן|באהאפטן]] צום [[פלאנץ]] [[מיט]] א [[שטענגל]]. +
[[די]] [[בלינדע קישקע]] [[איז]] [[אן]] [[ארגאן]] [[אין]] [[בויך]]. +
[[א]] [[בעקישע]] [[איז]] [[א]] [[בכבוד'יג|בכבוד'יגער]] [[אויבערראק]], [[וואס]] [[חסיד|חסידים]] [[טראגן]] [[היינט]] [[צוטאגס]] [[אום]] [[שבת]] [[און]] [[אום]] [[יום טוב]], [[און]] [[אויך]] [[ביי]] [[שמחות]]. +
אן [[איינגעזעץ|איינגעזעצטע]] [[שטעלע]] [[אדער]] [[פאך]], [[א]] [[מומחה]] [[אין]] [[זיין]] [[פעלד]]. +
[[דער]] [[ברוסטקאסטן]] [[אויפבלאזן זיך|בלאזט זיך אויף]] [[ווען]] [[מען]] [[ברויך]] [[אריינאטעמען]] [[אקסיגען]]. +
ג
גאווערנער ווערט [[רופן|גערופן]] דער [[ערוויילט|ערוויילטער]] [[פירער]] פין א [[שטאט]] [[אדער]] א [[פראווינץ]]. +
גאלף איז א [[שפיל]] וואס מ'שפילט אין אן [[אפען|אפענעם]] [[פעלד]] וואו דער גאלפער שפילט זיין גאלף [[באל]] (א [[קליין|קליינער]] באל) אין א [[לאך]] מיט פארשידענע קלאפערס (גאלף אינסטרומענטן). +
[[די]] [[גאמבע]] [[איז]] דער [[נידריג|נידריגסטער]] [[טייל]] [[פון]] דעם [[פנים]]. [[זי]] [[הערן|געהערט]] צום [[אונטער|אונטערשטן]] [[חלק]] פונעם [[בארדביין]]. +
[[אויפזוכן]] [[אויף|אויפן]] [[אינטערנעט]], [[אפזעהן|אפגעזעהן]] [[צו]] [[מען]] [[נוצן|נוצט]] [[גוגל]], [[בינג]], [[יאהו]], אא"וו +
[[א]] [[ליסטע]] [[פון]] [[ווארט|ווערטער]] [[און]] [[טערמין|טערמינען]] [[איבער|איבערן]] [[איין]] [[געוויס|געוויסע]] [[טעמע]], [[על]] [[סדר]] [[אלף בית|האלף בית]]. +
א געגענט איז א [[ארט]] אין א [[גרויס|גרויסע]] [[שטאט]], וואו [[אלע]] [[איינוואוינער|איינוואוינערס]] [[האב|האבן]] א [[נאנטשאפט]] איינער מיט'ן אנדערן. +
[[געהירן]] [[איז]] [[אן]] [[ארגאן]] אינעם [[קערפער]] אינעם [[קאפ]] [[וואס]] [[דינט]] [[אלס]] דער [[הויפט]] [[קאנטראל]] [[צענטער]] פאר'ן [[לעבן]]. +
מיט [[געזונט]]. אפט אין [[אויסדרוק|אויסדריקן]], ווי "גיי געזונטערהייט!" וכד'. +
[[געלט]] [[איז]] [[יעדער|יעדע]] [[זאך]] [[מיט]] [[וואס]] מ'[[קענען|קען]] [[באצאלן]] [[פאר]] [[גוט|גוטער]] [[און]] [[דינסט|דינסטן]]. +
[[ווערן|ווערט]] [[געפינען|געפונען]] +
[[א]] [[געשפענסט]] [[איז]] [[אזויווי]] [[א]] [[פאנטאזירט|פאנטאזירטער]] [[שלעכט|שלעכטער]] [[גייסט]] [[וואס]] [[יאגן|יאגט]] [[נאך]] [[דעם]] [[מענטש]]. +
ד
[[דאלאר]] [[איז]] [[א]] [[וואלוטע]]. [[די]] [[אפיציעל|אפיציעלע]] [[וואלוטע]] [[פון]] [[אמעריקע]], [[קאנאדא]], [[אויסטראליע]] [[און]] [[מער]] [[ווערן|ווערט]] [[רופן|גערופן]] [[דאלאר]]. [[א]] [[דאלאר]] [[גלייך]] מיט 100 [[סענט|סענטס]] +
[[א]] [[דאקטער|דאָקטער]] [[איז]] [[דער]] [[וואס]] [[פראקטיצירן|פראַקטיצירט]] [[מעדיצין]] [[און]] [[אויסהיילן|היילט אויס]] [[קראנק|קרענק]]. +
דע-פאקטאו [[מיינען|מיינט]] "דער [[פאקטישער]]" אדער "דער [[אפעקטיווער]]", [[נוצן|גענוצט]] [[ווען]] [[עפעס]] [[איז]] [[נישט]] [[עכט]] [[מאכן|געמאכט]] [[צו]] [[זיין]] א [[געוויס|געוויסע]] [[וועג]] און איז [[אפעציעל]] נישט [[אזוי]] [[אבער]] אין [[פאקט]] איז עס [[יא]] אזוי. [[למשל]] [[איינער]] וואס איז [[קיינמאל]] [[ווערן|געווארן]] [[אויפנעמען|אויפגענומען]] [[אלץ]] [[פירער]] אבער ער איז "דער דע פאקטאו פירער", [[נאך]] א [[דוגמא]] א [[לאנד]] וואס [[הייסן|הייסט]] [[דערווייל]] [[איין]] לאנד איז דע פאקטאו [[צוויי]] לענדער מיט [[עקסטערע]] [[גאווערמענט|גאווערמענטן]] וכדו'. +
[[טראכטן]] [[וועגן]] [[עפעס]] [[וואס]] [[איז]] [[געשען]] +
[[דרום]] [[איז]] [[די]] [[זייט]] [[פון]] [[דער]] [[וועלט]] [[וואס]] [[איז]] [[רעכטס]] [[ווען]] [[מען]] [[שטיין|שטייט]] [[צו]] [[מזרח]]. +
[[דריי]] [[איז]] [[דער]] [[נאטירליך|נאטירליכער]] [[נומער]] [[וואס]] [[קומען|קומט]] [[נאך]] [[צוויי]] [[און]] [[פאר]] [[פיר]]. +
ה
[[האלץ]] [[איז]] [[א]] [[פלאנצליך|פלאנצליכער]] [[מיטל]] [[וואס]] [[מען]] [[קענען|קען]] [[געפינען]] [[אין]] [[די]] [[שטאם|שטאמען]] [[און]] [[ווארצל|ווארצלען]] [[פון]] [[בוים|ביימער]]. +
[[א]] [[הויז]] [[איז]] א [[געביידע]] [[וואו]] [[מענטש|מענטשן]] [[וואוינען]]. [[עס]] [[ווערן|ווערט]] [[בויען|געבויט]] [[דורך]] מענטשן [[און]] ווערט [[רופן|גערופן]] [[הויז]] [[אזוי]] [[ווי]] [[עס]] [[פארמאגן|פארמאגט]] [[פיר]] [[וואנט|ווענט]] [[מיט]] [[א]] [[דאך]]. +
ו
וואַך איז דער [[פארקערט|פארקערטער]] [[פון]] [[שלאף]], עס [[ווערן|ווערט]] [[מעסטן|געמאסטן]] [[אז]] [[מען]] [[איז]] [[ביי|ביים]] [[וויסן]] - [[דהיינו]] [[אז]] [[דעמאלטס]] [[קענען|קען]] מען [[שוין]] [[אויסהערן]], [[שרייבן]], [[ליינען]], [[רעדן]], [[טראכטן]], [[שפאצירן]], [[גיין]], [[ארבעטן]] און [[קאמיוניקירן]]. +, וואָך [[איז]] [[אן]] [[איינצהייט]] [[פון]] [[צייט]] [[פון]] [[זיבן]] [[טאג|טעג]]. +
וואסער איז א [[כעמיש|כעמישע]] [[קאמבינאציע]] פון [[הידראגען]] ([[וואסערשטאף]]) מיט [[איין]] [[אטאם]] פון [[אקסיגען]]. עס [[פארנעמען|פארנעמט]] [[ניינציג]] [[פראצענט]] פונעם [[מענטש|מענטשנ'ס]] [[קערפער]]. +
וואלן נאכאמאל +
[[ווייץ]] [[איז]] [[א]] [[מין]] [[גראז]] [[וואס]] איז [[קולטיווירן|קולטיווירט]] [[ווערן|געווארן]] [[איבער]] דער [[גאנץ|גאנצער]] [[וועלט]], [[עס]] איז די [[מער|מערסטער]] [[וויכטיג|וויכטיגער]] [[מענטשליך|מענטשליכער]] [[עסענווארג]] [[קערנדל]], [[און]] דאס [[צווייטער]] מערסטע [[פלאנצונג]] [[פון]] [[תבואה]] [[אגריקולטור]] [[נאך]] [[קוקורוזע]]. +
א וויץ איז אין [[קורץ|קורצען]] [[עפעס]] וואס [[ברענגן|ברענגט]] [[מינטש|מענטשן]] [[צו]] [[שמייכל|שמייכלען]] [[אדער]] [[לאכען]]. +
[[ווען]] א [[זאך]] [[אדער]] א [[פעולה]] [[האט]] [[ארבעט|געארבעט]] [[נאך|נאכ'ן]] [[ניצן]] א [[צווייט|צווייטע]] זאך אדער נאכ'ן [[טון]] א פעולה וואס האט [[גורם זיין|גורם געווען]] א [[טויש]] אדער [[אויסקום]]. +
[[ווער]] [[עס]] [[וועלן|וויל]] [[זיין]] א [[חסיד]] [[זאלן|זאל]] [[איינהאלטן]] [[וואס]] [[שטיין|שטייט]] [[אין]] [[פרקי אבות]]. +
ווענגלייך [[קומען|קומט]] [[נאך]] די [[באהויפטונג]], צו [[זאגן]] אז [[אויך]] וואס וואלט [[קענען|געקענט]] [[זיין]] א [[פראבלעם]] איז נישט געוועהן - דער עולם איז [[אוועקגיין|אוועקגעגאנגען]] א [[צופרידן|צופרידענע]], ווענגלייך א [[נאסע]]. +
א בוך מיט א סאך ווערטער און זייערע דעפעניציעס אדער איבערזעצונגען. +
ז
[[דער]] [[חוש]] [[פון]] [[זען]] [[אדער]] [[ראיה]] [[איז]] [[די]] [[מעגליכקייט]] [[פאר|פארן]] [[מענטש]] [[צו]] [[פארטייטשן]] די [[ליכטיגקייט]] [[שטראלן]] [[אינפארמאציע]] [[וואס]] [[אריינשיינען|שיינט אריין]] [[אין]] [[די]] [[אויג]]. +
ח
[[חאלאקע]] [[איז]] [[א]] [[אידיש|אידישע]] [[מנהג]] [[צו]] [[פייערן]] [[די]] [[ערשט|ערשטע]] [[האר]]-[[אפשניט]] [[פון]] [[א]] [[קינד]] [[מיט]] [[איבערלאזן]] [[די]] [[פיאות]]. +
ט
אין א וואך איז פארהאן זיבן טעג, איינס דערפון איז א טאג.
טאג, קען אויך באניצט ווערן ווען מען וויל זאגן אז די זון האט אויפגעשיינט און עס ווערט טאג, ליכטיג. +
1000 [[זיין|איז]] [[דער]] [[נומער]] וואס [[קומען|קומט]] [[נאך]] 999 און [[פאר]] 1001. 10 [[מאל]] 100 איז 1000. +
[[טורמע]] [[איז]] [[די]] [[אורזאך]] [[דערפון]] [[צוויי]] [[פאכיג]], [[איינס]], [[צו]] [[באשטראפן]] [[דעם]] [[קרימינאל|קרימינאלן]] [[פאר]] [[טון]] [[דעם]] [[פארברעך]] [[אזוי]] [[אפשרעקן|שרעקט]] [[מען]] אפ [[אנדער|אנדערע]] [[בירגער]] [[אז]] [[זיי]] [[זאלן]] [[נישט]] [[זיך]] [[וואגן]] [[צו]] [[טאן]] [[דעם]] [[זעלב|זעלבן]] [[פארברעך]]. [[צוויי]], [[ווארום]] [[זיי]] [[זאלן]] זיך [[נישט]] [[ארומדרייען זיך|ארומדרייען]] [[פראנק]], [[ווייל]] [[ער]] [[איז]] [[מעגליך]] [[א]] [[געפאר]] [[פאר]] [[די]] [[געזעלשאפט]], [[ווייל]] [[ער]] [[וועל|וועט]] [[מעגליך]] [[נאכמאל]] [[טון]] [[דעם]] [[פארברעך]]. +
[[א]] [[טישטעך]] [[איז]] [[אן]] [[איבערצי]] [[אויף|אויפן]] [[טיש]]. [[מען]] [[ניצן|ניצט]] [[עס]] [[אדער]] [[צו]] [[באשיצן]] [[דעם]] [[טיש]] [[אדער]] [[ווייל]] [[עס]] [[אויסזען|זעט אויס]] [[שיין]]. +
א טעלעפאן איז א [[קאמוניקאציע]] [[מיטל]] צו [[רעדן]] מיט [[אנדערע]] [[דורך]] [[עלעקטאראניש|עלעקטאראנישע]] [[סיגנאל|סיגנאלן]] פון [[ווייטע|ווייטע]] [[שטרעקע|שטרעקעס]]. +
[[איבערשרייבן]] [[א]] [[ווארט]] [[אין]] אַן [[אנדער|אנדערן]] [[שרייבן]] [[סיסטעם]] [[אבער]] [[די]] [[זעלב|זעלבע]] [[פאנעטיק|פאָנעטיק]]. [[צום ביישפיל|צב"ש]] ([[פון]] [[לאטייניש|לאטיינישע]] [[אות|אותיות]] [[צו]] [[אידיש|אידישע]]), "איי עם נאַו טייפינג אָן מיי קיבאָרד." [[דאס]] [[איז]] [[אנדערש]] [[ווי]] [[געווענליך|געווענליכע]] [[איבערזעצונג]] (translation), [[וואו]] מ'[[איבערטייטשן|טייטשט איבער]] [[אין]] [[דער]] [[צווייטער]] [[שפראך]]. +
י
א יאר איז א [[תקופה]]-[[צייט]] וואס די [[ערד]] [[פלאנעט]] [[ארומרינגלען|רינגלט ארום]] דער [[זון]] וואס איז [[אומגעפער]] 365 [[טאג|טעג]]. +
[[יעווסעקעס]] ימ"ש [[זענען]] [[געווען]] [[מתיוון|מתיוונים]] [[איד|אידעלעך]] [[וואס]] [[האבן]] [[אפפירן|אפגעפירט]] [[זייער|זייערע]] [[ברודער]] [[צו|צום]] [[קאמוניזם]]. +
[[דער]] [[עיר הקודש]] [[אין]] [[ארץ ישראל]] [[און]] [[די]] [[הויפטשטאט]] [[אין]] [[מדינת ישראל]] +
[[א]] [[איד]] [[פון]] [[ירושלים]], [[בפרט]] [[וואס]] [[רעדן|רעדט]] [[ירושלימ'ער]] [[אידיש]] +
[[האבן]] [[א]] [[ספק]] +
כ
א כוואליע איז א [[שטערונג]] וואס [[פארן|פארט]] אין [[אזא]] [[אופן]] אז זי [[איבער'חזר'ן זיך|חזר'ט זיך איבער]]. [[ביישפיל|ביישפילן]] פון כוואליעס זענען: [[קול]], [[ליכט]], [[וואסער]] כוואליעס, [[עלעקטראמאגנעטישע שטראלונג]], [[ווירוס]] כוואליעס. +
[[כינע]] ([[ווערן|ווערט]] [[אפיציעל]] [[רופן|גערופן]] "[[די]] [[מענטש]]נ'ס [[רעפובליק]] פֿון [[כינע]]") [[איז]] [[א]] [[לאנד]] [[אין]] [[מזרח]] [[אזיע]]. [[איר]] [[הויפטשטאט|הױפּטשטאָט]] [[איז]] [[בייזשינג]]. +
ל
א לאנד איז אן ארט
לאנד איז קען זיין א קליין שטיק לאנד.
א לאנד קען באדייטן א רעגירונג וואס פארפיגט אויף א לאנד +
[[די]] [[אפטייטש]] [[פון]] [[ליגע]] [[איז]] '[[אסאסיאציע]]', [[מען]] [[נוצן|נוצט]] [[עס]] [[זייער]] [[שטארק]] [[ביי]] [[ספארטס]] (צ.ב. [[ביי]] [[בעיסבאלל]] [[איז]] [[דא]] [[אין]] [[אמעריקע]] [[צוויי]] [[ליגע|ליג'ס]], [[וואס]] [[איטליך|איטליכע]] [[פון]] [[זיי]] [[האבן]] [[מער|מערערע]] [[טיעם]]'ס [[אונטער]] [[זיך]], [[אין]] [[אלע]] [[אין]] [[איין]] [[ליג]] [[האבן]] [[די]] [[זעלב|זעלבע]] [[ראלע|ראלל]]'ס, [[און]] [[פון]] [[די]] [[אנדער|אנדערע]] [[האבן]] [[אויך]] [[אלע]] [[די]] [[זעלב|זעלבע]] ראלל'ס, [[אבער]] [[די]] ראלל'ס [[זענען]] [[נישט]] [[די]] זעלבע [[ביי]] [[איין]] [[ליג]] [[ווי]] [[די]] [[אנדער|אנדערע]]), [[ווי]] [[אויך]] [[ביי]] [[פאליטיק]] [[ווערן]] [[שירעם]] [[ארגענעזאציע]]'ס [[אנרופן|אנגערופן]] [[מיט]]ן [[נאמען]] '[[ליגע]]'. +
[[די]] [[לימענע]] [[איז]] [[א]] [[בוים]] [[פון]] [[דער]] [[ציטרוס]] [[משפחה]] און [[אויך]] [[זיין]] [[געלע]] [[פרוכט]]. +
לעבן [[איז]] [[דאס]] [[המשך]] [[פון]] [[געשעעניש|געשעענישן]] [[און]] [[צייט]] [[אפּשניט]] [[וואס]] [[לויפן|לויפט]] [[אדורך]] [[אויף|אויפן]] [[ארגאניזם]] פון [[געבורט]] [[ביז|ביזן]] [[טויט]]. +
לעקוואר [[איז]] [[וואס]] מ'[[ארויפשמירן|שמירט ארויף]] אויפן [[ברויט]], פאר [[אפעטיט]], [[אזויווי]] [[פוטער]], און עס ווערט [[מאכן|געמאכט]] פון [[זיס|זיסע]] [[פרוכט|פרוכטן]] ([[בפרט]] [[פלוים|פלוימען]]). +
[[לערנען]] [[מיינען|מיינט]] [[זיך]] [[מעיין זיין]] [[אין]] [[א]] [[זאך]], [[עס]] [[שטודירן]], [[און]] [[ארויסציען]] [[מסקנה|מסקנות]]. +
מ
[[מאנטאג]] [[איז]] [[דער]] [[צווייט|צווייטער]] [[טאג]] [[אין]] [[וואך]], [[ציילנדיג]] [[צו]] [[שבת]]. +
מאראסט איז [[פליסיג|פליסיגע]] [[זאמד]], [[שטויב]], [[ערד]] און [[אנדער|אנדערע]] [[סובסאטנץ|סובסאטנצען]] [[אויסמישן|אויסגעמישט]] מיט [[וואסער]] [[אדער]] [[ליים]]. +
[[די]] [[מארדע]] [[איז]] דער [[נידריג|נידריגסטער]] [[טייל]] [[פון]] דעם [[פנים]]. [[זי]] [[הערן|געהערט]] צום [[אונטער|אונטערשטן]] [[חלק]] פונעם [[בארדביין]]. +
מאַרשמעלאָ איז א [[זיסווארג]] [[וואס]] [[ווערן|ווערט]] [[געוויינטליך]] [[מאכן|געמאכט]] פון [[צוקער]] [[אדער]] [[קוקורוזע]] [[סירויפ]], [[וואסער]], [[געלאטין]], [[דעקסטרויז]] און [[טעם]] [[פודער|פודערס]]. מארשמעלא ווערט [[באניצן|באנוצט]] אין [[אסאך]] [[סארטן]] [[זיסווארג]], אין [[עסנווארג]], און [[אויך]] אין א [[טייל]] [[געטראנקען]] [[ווי]] [[הייס|הייסע]] [[שאקאלאד]]. +
א מדינה אין [[פאליטיש|פאליטישער]] [[וויסנשאפט]] איז א [[געזעלשאפט]] פון [[מענטש|מענטשן]] וואס [[וואוינען]] אין א [[געוויס|געוויסער]] [[טעריטאריע]] [[לויט]] א [[געצעץ|געזעצלעכן]] [[אויטאריטעט]] [[אונטער]] א [[רעגירונג]]. +
[[אז]] [[עס|ס]]'[[איז]] [[שוין]] [[זאלן|זאל]] [[שוין]] [[זיין]], [[גוט]] +
א [[גרויס|גרויסע]], [[שטארק|שטארקע]] [[וואנט]] [[וואס]] [[ארומנעמען|נעמט ארום]] א [[שטאט]] [[און]] [[טון|טוט]] [[דאס]] [[באשיצן]] [[פון]] [[שונא|שונאים]] +
[[מזרח]] [[איז]] [[די]] [[זייט]] [[פון]] [[די]] [[וועלט]] [[ווי]] [[דער]] [[זון]] [[שיינען|שיינט]] [[אויף]] [[יעד|יעדן]] [[אינדערפרי]]. +
[[מאס]], [[אדער]] [[פון]] דעם [[פויליש|פוילישן]] [[ווארט]] ״מיארא״, וואס [[מיינען|מײנט]] [[פונקט]] דאס [[זעלב|זעלבע]]. [[דאס]] [[ווארט]] [[קומען|קומט]] [[צו]] [[אונז]] [[פון]] דעם [[רוסיש|רוסישן]] ווארט. +, [[מיירע]] [[איז]] [[דאס]] [[שטיק]] [[טייג]] [[וואס]] [[מען]] [[צעשניידן|צעשניידט]] [[אויף]] [[שטיקלעך]] [[און]] מען [[צעוועלגערן|צעוועלגערט]] אויף [[מצות]]. +
מיליאן (ווערט [[שרייבן|געשריבן]] 1,000,000), איז דער [[נאמען]] פון די [[צאל]] "[[טויזנט]] [[מאל]] טויזנט" (טויזנט טויזנטערס). +
מיליטער [[זיין|איז]] אן [[ארגאניזאציע]] [[וואס]] [[פארבאנדן|פארבאנדט]] [[אלע]] [[קעמפער|קעמפערס]] אין א [[מדינה]], א מיליטער איז [[אונטערבייגן|אונטערגעבויגן]] [[צו]] [[דער]] [[רעגירונג]] און צו אירע [[געזעץ|געזעצן]]. דער [[צוועק]] פון דער מיליטער איז צו [[שיצן]] דאס [[לאנד]]. +
[[מען]] [[נוצן|נוצט]] [[דאס]] [[ווארט]] [[צו]] [[באצייכענען]] [[אז]] [[די]] [[טענה]]/[[שמועס]] [[איז]] [[זאגן|געזאגט]] [[ווערן|געווארן]] [[מיט|מיטן]] [[מויל]], [[נישט]] [[בכתב]] [[אדער]] [[סיי]] [[וועלכע]] [[אנדער|אנדערע]] [[וועג]]. +
[[א]] [[מלחמה]] [[איז]] [[אז]] [[צוויי]] [[אדער]] [[מער|מערערע]] [[פארטיי|פארטייען]] [[לאנד|לענדער]] [[מענטש|מענטשן]] [[ארומשלאגן זיך|שלאגן זיך ארום]]. +
[[א]] [[בא'טעמ'ט|בא'טעמ'טער]] [[מענטש]]. +
[[מערב]] [[איז]] [[די]] [[זייט]] [[ווי]] [[די]] [[זון]] [[אונטערגיין|גייט אונטער]] [[יעדער]] [[ביי]] [[דער]] [[נאכט]]. +
עס איז געווען מערקווירדיג אז ביידען האט אין זיין [[קאמפּיין]] [[רעדע]] [[אויפגעברענגן|אויפגעברענגט]] [[פּרעזידענט]] טראמפּ, [[זאגנדיג]] אז עס איז [[אינטערעסאנט]] אז דער רעפובליקאנער [[קאנדידאט]] גלען יאנגקין [[וועלן|וויל]] נישט [[קאמפיינען]] [[אינאיינעם]] מיט טראמפּ. (דער איד) +
[[א]] [[משפחה]] [[איז]] א [[גרופע]] [[פון]] [[זאך|זאכן]] [[וואס]] [[זענען]] [[און]] די [[זעלב|זעלבע]] גרופע [[צוליב]] וואס [[זיי]] [[האבן]] [[די]] זעלבע [[ביאלאגיש|ביאלאגישע]] [[שטריך|שטריכן]], [[אדער]] זיי זענען [[ביאלאגיש]] [[גלייך]]. +
נ
[[נומער]] [[ווערן|ווערט]] [[ניצן|געניצט]] [[צו]] [[ציילן]] [[און]] [[מעסטן]] [[פארשידען|פארשידענע]] [[אייגנקייט|אייגנקייטן]]. +
נייעס איז אן [[אלגעמיין|אלגעמיינער]] [[נאמען]] אויף [[אינפארמאציע]] וועגן [[יעצטיג|יעצטיגע]] [[געשעעניש|געשעענישן]] וואס [[פאסירן]] אין דעם [[אנוועזנהייט]] +
[[דער]] [[הימליש|הימלישער]] [[זעל|זעהל]] [[אין|אינעם]] [[מענטש]] [[ווערן|ווערט]] [[רופן|גערופן]] [[נשמה]]. +
ס
א סאלאט איז א [[געמיש]] פון [[עסן]], וואס [[מאכן|מאכט]] יעדע [[מאכל]] [[אסאך]] [[גוט|בעסער]]. עס איז [[פארהאן|פארהאנען]] סאלאטן, פון [[גרינצייג]] (אפטמאל מיט [[בוימל]]), פון [[פרוכט|פרוכטן]], פון [[אייער]], פון [[פיש]], און [[אלערליי]] [[עסן]]. +
[[א]] [[סגולה]] [[איז]] [[א]] [[מיסטיש|מיסטישע]] [[פארמולע]] [[צו]] [[לייזן]] [[א]] [[פראבלעם]] [[אדער]] [[איר]] [[פארמיידן]] [[און]] [[בעגין]] [[וויט]]. [[אין]] [[די]] [[אמאליג|אמאליגע]] [[יאר|יארן]], [[א]] [[סגולה]] [[האט]] [[מיינען|געמיינט]] [[יעדער|יעדע]] [[עצה]] [[וואס]] [[העלפן|העלפט]]. [[היינט]] [[מיינען|מיינט]] [[א]] "[[סגולה]]" [[עפעס]] [[וואס]] [[ארבעטן|ארבעט]] [[מיט]] [[א]] [[רוחניות'דיג|רוחניות'דיגער]] [[כוח]], [[למשל]] [[פרק]] [[שירה]] וכו', [[אדער]] [[עפעס]] [[וואס]] [[זיין]] [[כוח|כח]] [[איז]] [[פארהוילן]] [[און]] [[מיסטעריעז]]. +
א [[סובמארין]] [[איז]] [[א]] [[שיף]] [[וואס]] [[פארן|פארט]] [[אונטער|אונטערן]] [[וואסער]]. +
[[סטראשענען]] [[מיינען|מיינט]] א [[באדראען]] [[אבער]] [[מען]] [[לייגן|לייגט]] [[נישט]] דעם [[מענטש]] אין [[געפאר]] ([[נישט]] [[אייביג]]), [[נאר]] [[וועט]] [[מעגליך]] [[להבא]] [[לייגן]] [[אין]] [[געפאר]]. [[דאס הייסט]] ער [[סטראשען|סטראשעט]] [[אים]] [[יעצט]] אז ער [[גיין|גייט]] [[עפעס]] [[טון]] [[שפעט|שפעטער]]. +
א סקול בארד [[באשטייען|באשטייט]] פון [[מיטגליד|מיטגלידער]] וואס [[דארפן]] [[זיכער מאכן]] אז [[אלץ]] אין א [[סקול דיסטריקט]] איז דא [[לויט]] ווי די [[געזעץ]] פון דער [[מדינה]]/[[שטאט]] [[ווי]] דער סקול דיסטריקט [[געפינען זיך|געפינט זיך]] [[פארלאנגן|פארלאנגט]]. +
ע
עלעקטראמאַגנעטיזם איז [[איין|איינע]] פון די פיר [[יסודותדיג|יסודותדיגע]] [[קראפטן]] אין [[נאטור]]. +
[[עסן]] [[איז]] [[די]] [[פעולה]] [[פון]] [[אריינגעבן]] [[עסענווארג]] [[אין]] [[דעם]] [[קערפער]]. +
אן עפידעמיע (פון επί (עפי), טייטש "איבער" און δήμος (דעמאס), טייטש "מענטשן") איז א [[קראנקייט]] [[וואס]] [[שפרייטן זיך|שפרייט זיך]] [[אויף]] א [[ברייט|ברייטן]] [[שטח]] און [[פון]] וואס [[אסאך]] [[מענטש|מענטשן]] [[ווערן]] [[קראנק]] אין דער [[זעלב|זעלבער]] [[צייט]], [[איינער]] פון [[אנאנד]], און [[מען]] [[קענען|קען]] דאס [[נישט]] [[קאנטראלירן]]. +
[[ערד-קוגל]] [[איז]] [[א]] [[וועלט]] [[וואס]] [[איז]] [[אויף]] [[איר]] [[פלאצירן|פלאצירט]] [[לעבעדיג|לעבעדיגע]] [[באשעפעניש|באשעפענישן]]. +
אן ערדציטערניש איז א [[נאטורליך|נאטורליכע]] [[פלוצלינג|פלוצלינגע]] [[ערשיינונג]], ווען די [[אונטערשט|אונטערשטע]] [[ארגאן|ארגאנאן]] וואס [[האלטן]] [[צוזאמען]] די [[ערד]] ווערן [[צוטיילן|צוטיילט]], און דאס [[פאראורזאכן|פאראורזאכט]] אז די ערד אויף א [[געוויס|געוויסע]] [[פלאץ]] [[שאקעלן זיך|שאקעלט זיך]] [[שטארק]] אויף א [[קורץ|קורצער]] [[צייט]]–[[געווענליך]] א [[מינוט]], און דאס איז [[גורם]] שטארק [[שאדען|שאדענס]], [[צעווארפן|צעווארפט]] [[הויז|הייזער]] און [[אלעס]]. +
פ
פֿאָטער [[ווערן|ווערט]] [[אנרופן|אנגערופן]] [[דער]] [[מאנספערזאן]] [[פון]] [[די]] [[צוויי]] [[עלטערן]] [[פון]] [[זייער]] [[קינד]]. +
א פאליטיקאנט [[איז]] [[איינער]] [[וואס]] [[עוסק זיין|איז עוסק]] [[אין]] [[פאליטיק]]; [[אדער]] [[ער]] [[דינען|דינט]] [[אין]] [[א]] [[רעגירונג]], אדער ער [[זוכן|זוכט]] [[צו]] [[ווערן]] געווילט צו א רעגירונג. +
[[א]] [[פאליסי]] [[איז]] [[אויסרעכענען|אויסגערעכענטער]] [[פלאן]] [[פון]] [[אקציע]] [[צו]] [[פירן]] [[באשלוס|באשלוסען]] און צו [[דערגרייכן]] [[ראציאנאל|ראציאנאלע]] [[מסקנה|מסקנות]].
[[דער]] [[טערמין]] [[טון|טוט]] [[אנצייכענען]] די [[רעגירונג]] [[ווערטשאפט]], [[פריוואט|פריוואטער]] [[סעקטאר]] [[ארגענעזאציע|ארגענעזאציעס]] און [[גרופע|גרופעס]], און [[אויך]] צו [[אידיווידואל|אידיווידואלען]].
אן [[עקזעקטיוו ארדער]], [[קארפערעט]] [[פאליסי|פאליסיס]], אין [[פארלעמענטאריש|פארלעמענטארישע]] [[פארשריפט|פארשריפטן]] פון [[סדר]] זענען [[אלע]] [[ביישפיל|ביישפילן]] פון פאליסי. +
א פאנדעמיע [[מיינען|מיינט]] אן [[עפידעמיע]] [[וואס]] איז [[פארשפרייט]] [[איבער]] [[אפאר]] [[קאנטינענט|קאנטינענטן]]. +
[[א]] פּאַסאַזשיר [[איז]] [[איין|איינער]] [[וואס]] [[געפינען זיך|געפינט זיך]] [[אין]] [[א]] [[פארמיטל]] [[און]] [[נוצם|נוצט]] [[ער]] [[צו]] [[גיין]] [[פון]] [[איין]] [[פלאץ]] צום [[צווייט|צווייטן]]. +
[[ווערן|געווארן]] [[א]] [[יתום]] +
[[מאכן]] [[אידיש]]. [[בפרט]], [[טוישן]] [[ווארט|ווערטער]] פון [[ענגליש]] און [[אנדער|אנדערע]] [[שפראך|שפראכן]] [[צו]] [[אידיש]]. +
דער טיימס [[האט]] [[אינטערוויואירן|אינטערוויואירט]] [[אנאנים]] [[פיר]] [[פארשוין|פּארשוינען]] וועלכע האבן [[נעמען|גענומען]] [[פאראנטווארטליכקייט]] [[פאר]] דער [[העקעריי]], און ווי זיי האבן [[אלע]] [[זאגן|געזאגט]], האבן זיי [[עס]] [[פשוט]] [[טון|געטאן]] פאר [[געלט]]. +
[[פארדייאונג סיסטעם]] [[איז]] [[די]] [[וואונדערבאר|וואונדערבארע]] [[סיסטעם]] [[וואס]] [[פארדייען|פארדייעט]] [[דאס]] [[עסן]] [[וואס]] [[מען]] [[אריינלייגן|לייגט אריין]] [[אין]] [[מויל]], [[עס]] [[ווערן|ווערט]] [[באארבעטן|באארבעט]] [[און]] [[צושטיקלען|צושטיקלעט]] [[ארויסנעמען|ארויסצונעמען]] [[אלע]] [[גוט|גוטע]] [[באשטאנדטייל|באשטאנדטיילן]] [[און]] [[ארויסווארפן]] [[אלע]] [[שלעכט|שלעכטע]]. +
פֿארוואלטן +
פֿאַרװײַלונג [[מיינען|מיינט]] [[יעדע]] [[זאך]] [[וואס]] [[די]] [[ציל]] [[איז]] [[צו]] [[ברענגען]] [[פארגעניגען]] [[פאר]] [[אנדער|אנדערע]] [[דורך]] [[פארוויילונג]] [[ווי]] [[למשל]]: [[פארטי|פארטיעס]], [[טאנץ]], [[טשאט|טשאטן]], [[און]] [[אזוי]] [[ווייטער]]. +
מען ווערט געדארפט געווארן +
עפעס וואס מען מוז טאן +
פארשוין [[מיינען|מיינט]] [[יעדער|יעדן]] [[אינידווידואל|אינידווידואלן]] [[מענטש]] [[ווען]] [[מען]] [[באציען זיך|באציעט זיך]] [[צו]] [[זיין]] [[אידענטיטעט]] און זיינע [[מעשה|מעשים]]. +
[[א]] [[פויק]] [[איז]] [[א]] [[שלאג]] [[מוזיק]]-[[אינסטרומענט]] [[וואס]] [[מען]] [[קלאפן|קלאפט]] [[מיט]] די [[האנט|הענט]] [[אדער]] מיט א [[פויקשטעקל]]. +
פון א ווייטע פלאץ +
[[א]] [[פייל]] [[איז]] [[שטעקן]] [[מיט]] [[א]] [[שארף|שארפן]] [[שפיץ]] [[וואס]] [[מען]] [[שיסן|שיסט]] [[פון]] [[א]] [[בויגן]]. +
[[געפילן]] [[נעגאטיוו]] [[אויף]] [[א]] [[צווייט]]'ן +
פֿייער [[איז]] [[א]] [[כעמיש|כעמישע]] [[רעאקציע]] [[וואס]] [[ארויסגעבן|גיבט ארויס]] [[ליכט]] [[און]] [[היץ]]. +
[[פיר]] (4) [[איז]] [[דער]] [[נאטירליך|נאטירליכער]] [[נומער]] [[וואס]] [[קומען|קומט]] [[נאך]] [[דריי]] [[און]] [[פאר]] [[פינף]]. +
[[דאס]] [[פנים]] [[איז]] [[דער]] [[מיטן]] [[און]] [[פארענט]] [[פונעם]] [[קאפ]] [[פונעם]] [[מענטש]], [[פון]] [[אויבן]] [[ביים]] [[שטערן]] [[ביז]] [[אונטן]] [[די]] [[גאמבע]], [[און]] [[אלץ]] [[אינדערמיט]], [[די]] [[הויט]], [[באק|באקן]], [[ליפ|ליפן]], [[פון]] [[אויבן]] [[און]] [[די]] [[צוויי]] [[אויג|אויגן]] [[מיט]] [[אויג|אויגן]] [[ברעם|ברעמען]] [[און]] [[נאז]] [[אינדערמיט]] [[מיט]] [[די]] [[מויל]] [[פון]] [[אונטן]], א.א.וו. +
דער [[עקאנאמיש|עקאנאמישער]] און [[פאליטיש|פאליטישער]] [[צושטאנד]] [[וואס]] [[האט]] [[הערשן|געהערשט]] [[אין]] [[אייראפע]] [[דורכאויס]] דעם [[מיטלאלטער]], [[מיט]] [[א]] [[קעניג]] ביים [[שפיץ]], [[דערנאך]] [[אדללייט]], [[פריץ|פריצים]], און צום [[לעצט]] די [[פויערן]] וועלכע [[זיין|זענען]] געווען [[פאקטיש]] ווי [[קנעכן|קנעכט]] [[פאר]] די פריצים. +
א [[געוויס|געוויסער]] [[סטיל]] [[אין]] [[שרייבן]] [[צו]] [[געבן]] א [[גוט|בעסערן]] [[פארשטאנד]] אין א [[נושא]] +
[[א]] [[פראצעדור]] [[איז]] [[די]] [[ספעציפיש|ספעציפישע]] [[סעריע]] [[פון]] [[פעולה|פעולות]] [[אז]] די [[סיסטעם]] [[פון]] [[א]] [[פראצעס]] [[וואס]] [[מען]] [[טון|טוט]] [[און]] [[וויאזוי]] [[מען]] טוט [[עס]], [[כדי]] [[אז]] [[דער]] [[געוואונטשן|געוואונטשענער]] [[רעזולטאט]] [[זאלן|זאל]] [[דערגרייכן]] [[איר]] [[גענוי|גענויעם]] [[ציל]] צום [[סוף]]. +
[[פראצעס]] ([[פון]] [[א]] [[לאטייניש]] [[ווארט]] [[אויף]] [[באוועג|באוועגן]]) [[איז]] [[דער]] [[נאטורליך|נאטורליכע]] [[געשעניש|געשענישען]] [[אדער]] [[דעזעגנירט|דעזעגנירטע]] [[סעריע]] [[פון]] [[טוישונג|טוישונגען]] פון [[אייגנשאפט|אייגנשאפטן]] פון [[א]] [[סיסטעם]]\[[אביעקט]]. +
א [[פרינציפ]] [[באצייכענען|באצייכענט]] און [[מיינען|מיינט]] די [[הויפט]] און [[יסודות'דיג|יסודות'דיגער]] [[פונקט]] [[אדער]] [[פונקט|פונקטן]] [[פון]] [[מעגליכקייט|מעגליכקייטן]] פון א [[סוביעקט]] (צ.ב.ש. די [[עשרת הדיברות]] [[איז]] [[לויט]] די [[תורה]] די פרינציפן פון די [[וועלט]] [[באשאפונג]]), וואס דאס [[טון|טוט]] [[ערמעגליכן]] די [[פארמאציע]] פון [[געזעץ]] אדער [[נארמאלקייט]], [[אדער]] [[פיראכץ|פיראכץ'ער]] [[וואס]] [[מענטש|מענטשן]] טוען [[פארטייטשן]] די [[פענאמען|פענאמענען]] (פון [[געשעעניש|געשעענישן]]) צו [[שאפן]] און [[לעבן]] [[לויט]] די פרינציפען [[זייער]] [[גאנץ|גאנצער]] [[מהות]]. +
פרעזידענט איז דער [[אנפירער]] פון א [[רעפובליק]], [[קארפאראציע]] און א [[רעגירונג]] איז דער פּרעזידענט אויך דער [[פרעמיער מיניסטער]] אבער אין א [[פארלאמענט]]-[[רעגירונג]], איז דער פרעזידענט [[באזונדער]]. +
צ
צונאַמי [[איז]] א [[קייט]] פון [[מאכטפול|מאכטפולע]] [[כוואליע|כוואליעס]] [[אין]] דעם [[אקעאן]], [[וועלך|וועלכע]] [[פארמירן זיך|פארמירט זיך]] [[נאך]] א [[שטארק|שטארקן]] [[אונטערוואסער]] [[ערדציטערניש]], [[אדער]] נאך אן [[אויפרייס]] פון א [[וואולקאן]]. +
[[צוקוקער]] [[מיינען|מיינט]] [[איינער]] [[וואס]] [[איז]] [[ערגעץ]] [[וואו]] [[עפעס]] [[האט]] [[פאסירן|פאסירט]], [[און]] [[ער]] האט עס [[זען|געזען]]. [[נאך]] [[א]] [[פשט]], [[עס]] [[מיינען|מיינט]] איינער וואס איז [[פערצופאל]] [[דורך]] [[און]] [[אראפשטעלן זיך|זיך אראפגעשטעלט]] [[קוקן]] [[אויבערפלעכליך]] [[סתם]] [[לשם]] [[קוקן]]. +
[[צייט]] [[איז]] [[א]] [[מאס]] [[צו]] [[מעסטן]] [[דאס]] [[געדויערקייט]] [[פון]] [[געשעעניש|געשעענישן]]. [[מען]] [[ניצן|ניצט]] [[געשעעניש|געשעענישן]] [[צו]] [[מעסטן]] [[צייט]], [[למשל]] "[[ווען]] [[די]] [[זייגער]] [[איז]] געווען [[אויף]] [[צוועלעף]]", [[אדער]] "[[נאך|נאכ'ן]] [[וועלט|וועלטס]] [[קריג]]". +
